(J.P.Eckermann)
Radykalnie zmieniona polska rzeczywistość w 1939 roku postawiła przed szkołą nowe zadanie - umożliwić przetrwanie narodu zagrożonego katastrofą. Polityka niemieckich władz okupacyjnych zmierzała do likwidacji szkolnictwa polskiego, co było tylko preludium do generalnej rozprawy z elitami społecznymi. Gimnazjum sandomierskie zostało zamknięte w 1939 roku. Wojenne losy przetrzebiły znaczną część grona pedagogicznego, ale ci, którzy mieli takie możliwości rozpoczęli wkrótce nauczanie w zmienionej formie, w postaci tajnych kompletów. Ewenement w skali światowej, ale w warunkach polskich już nie, gdyż prapoczątki to okres zaborów, rusyfikacji i germanizacji. Z narażeniem życia nauczyciele przystąpili do pracy. Byli to między innymi: Tomasz Hadam, Józef Baczyński, Wieńczysława Krynicka, Maria Głąbówna, Stefan Osemlak, Leontyna Domagalina, Karolina Kwiecińska, Kazimiera Czapów i szereg innych. Nauka polska poniosła niepowetowane straty, gdy w 1940 roku zostali aresztowani i wywiezieni do obozów koncentracyjnych nauczyciele: Cyprian Kamecki, Mieczysław Koneczny, Roman Koseła, Stanisław Sobolewski, Piotr Kwieciński, Janina Zwolska oraz Aleksander Patkowski.
Komplety złożone z kilkunastu uczniów pod opieką nauczyciela, w mieszkaniach prywatnych prowadziły edukację nastawioną głównie na kreowanie postaw patriotycznych, obywatelskich. Zróżnicowane szacunki wskazują, że przez tajne szkolnictwo przewinęło się ok. 350 uczniów. Część z nich zdała maturę przed Komisją Egzaminacyjną Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego, której przewodniczył Tomasz Hadam. Dość trafnie o tajnym nauczaniu wyraziła się w swoich wspomnieniach Wanda Madejczyk: To nie było doświadczenie ani tworzenie nowego procesu oświatowego, nie były to odkrywcze poszukiwania. Nie było alternatywy, ani innego wyboru.
Zarówno młodzież jak i nauczyciele, a co za tym idzie i szkoła zostali poddani wielu próbom, przyszło im zdawać najtrudniejszy egzamin jaki sobie można wyobrazić - egzamin z życia. I na podsumowanie trzeba powiedzieć, że wszyscy zdali go bardzo dobrze.
W interesującym nas okresie funkcjonowania szkoły stanowisko dyrektora zajmowała:
-
Kazimiera Czapów (1939-1944) - "tajne komplety"
